Jedną z najważniejszych scen szekspirowskiej Miarki za miarkę, jest ta nocna w ogrodzie, w trakcie której Marianna – podstawiona przez ukrywającego się pod przebraniem mnicha księcia Wiednia oraz siostrę zakonną Izabelę – oddaje się zamiast niej Angelowi, aktualnemu władcy stolicy Austrii, człowiekowi dwulicowemu, ale też przede wszystkim ogarniętemu niemożliwą do opanowania seksualną żądzą ku Izabeli. Marianna ma w tej intrydze swój interes, jej bowiem dawny związek z Angelem jest pozbawiony... Czytaj więcej
Archiwum Tagów: William Shakespeare
Przemoc i hipokryzja – rozmowa z Grzegorzem Jarzyną po premierze spektaklu „12. noc czyli co chcecie” w Teatrze Młodych w Zagrzebiu
Tomasz Domagała: Wróciłeś do Szekspira, ostatnią premierą w TR Warszawa była przecież Burza, a teraz, po kilkunastu miesiącach – Wieczór Trzech Króli w Zagrzebiu. Grzegorz Jarzyna: Miałem inny pomysł na tytuł, ale gdy pojechałem do Chorwacji, żeby wybrać przestrzeń (zwłaszcza tę w Dubrowniku, bo tam właśnie na Letnim Festiwalu zaplanowano pierwszą wakacyjną odsłonę naszego projektu), zainspirowany tym miejscem postanowiłem zająć się Wieczorem Trzech Króli. A powód był prozaiczny: uświadomiłem sobie... Czytaj więcej
Stary wspaniały świat – oficjalny dziennik Festiwalu Arcydzieł 2023 w Rzeszowie
Poniedziałek, 20 listopada 2023 Pożegnanie Nadszedł czas, by się pożegnać. 61. Rzeszowskie Spotkania Teatralne – Festiwal Arcydzieł II przeszedł właśnie do historii, ale wrażenia po obejrzeniu wielu świetnych spektakli gdzieś w nas, widzach, pozostaną. W tym miejscu serdecznie dziękuję dyrektorowi FA i Teatru im. Siemaszkowej w Rzeszowie, Janowi Nowarze oraz Pełnomocniczce Dyrektora, Jagodzie Skowron – za zaufanie i zaproszenie do tej niesamowitej wspólnoty artystów i publiczności, jaką wraz z Gośćmi... Czytaj więcej
Kiedy gender było bogiem – o spektaklu “12. NOC albo co chcecie” w reż. Grzegorza Jarzyny w Zagrzebskim Teatrze Młodych
Historia w Wieczorze Trzech Króli jest nieco skomplikowana: Książę Orsino kocha bez wzajemności pogrążoną w żałobie, pozornie niedostępną Oliwię. Wysyła więc do niej z misją swojego przyjaciela Cezaria, który jest w istocie zakochaną w nim i przebraną za chłopca Violą, dziewczyną uratowaną z morskiej katastrofy. Oliwia, zamiast zakochać się w księciu, obdarza miłością jego posłańca, na szczęście jednak dla wszystkich, w finale zjawia się brat bliźniak Violi, Sebastian, dziedzicząc po... Czytaj więcej
Szekspirowski pasjans iluzji – „Wieczór Trzech Króli albo Co chcecie” w reż. Piotra Cieplaka w Teatrze Narodowym
„Słowa zajmują mnie jak rękawiczki. Takie czasy. Jedna chwila wystarczy, aby odwrócić sens na drugą stronę”. Historia w Wieczorze Trzech Króli jest nieco skomplikowana: Książę Orsino kocha bez wzajemności pogrążoną w żałobie, pozornie niedostępną Oliwię. Wysyła więc do niej z misją przyjaciela Cezaria, będącego w istocie zakochaną w nim i przebraną za chłopca Violą, dziewczyną uratowaną z morskiej katastrofy. W rezultacie Oliwia, zamiast zakochać się w księciu, obdarza miłością jego... Czytaj więcej
Szkoła błazeńskiej filozofii – o „Królu Learze” w reż. Anny Augustynowicz w Teatrze Modrzejewskiej w Legnicy i Teatrze im. Kochanowskiego w Opolu
Lear (Mirosław Zbrojewicz) budzi się, nie wiemy jednak, czy w swoim śnie, czy na jawie. Bosy, ubrany w czerwony płaszcz/szlafrok, każe sobie przynieść mapy, żeby od razu zrealizować dziwny konkurs swojej próżności i wedle jego kryteriów podzielić królestwo. Skąd ta nagła decyzja, nie wiadomo. Przebudzenie wskazywałoby na impuls, coś instynktownego, zakładając oczywiście, że jesteśmy w rzeczywistości, a nie we śnie tytułowego bohatera. Na scenie pojawią się więc wszyscy zainteresowani: dwie... Czytaj więcej
Ostatnia wieczerza w Teatrze Modrzejewskiej – o spektaklu „Fanny i Aleksander” wg Bergmana, w reż. Łukasza Kosa w Legnicy
Film Bergmana rozpoczyna się od zbliżenia napisu, który oryginalnie znajduje się nad widownią Duńskiego Teatru Królewskiego w Kopenhadze. W wolnym tłumaczeniu oznacza on „nie tylko dla przyjemności”. Gdy kamera odjeżdża, okazuje się, że napis ten widnieje teraz nad sceną zabawkowego teatru w domu Ekdahlów, który odkrywamy w powolnym ujęciu pierwszej sceny filmu Bergmana. Zaczyna się akcja: najpierw idzie w górę papierowa kurtyna, potem stanowiący tło obraz, który odsłania nam głowę... Czytaj więcej
Sztukmistrze z Lublina – oficjalny dziennik 24. Konfrontacji Teatralnych 2019
Szanowni Państwo, lubelski festiwal Konfrontacje Teatralne to wydarzenie, którego istotą jest twórcza wymiana doświadczeń między artystami – nazwijmy ich umownie – Wschodu i Zachodu. W ciągu ostatnich dwudziestu trzech lat gościli tu ze swoimi spektaklami m.in. Ellen Stewart, Daisuke Yoshimoto, Eimuntas Nekrosius, Nikołaj Kolada, Oskar Korsunovas, Valery Fokin, Agrupación Señor Serrano, Gob Squad, Krystian Lupa, Grzegorz Jarzyna czy Krzysztof Warlikowski. Dyrektorem festiwalu jest jego twórca i pomysłodawca, Janusz Opryński, a... Czytaj więcej
Myszy i ludzie – o „Hamlecie” w reż. Mai Kleczewskiej w Teatrze Polskim w Poznaniu
Ofelia: „(…) Unieważniam świat zrodzony ze mnie. Duszę świat ze mnie zrodzony między udami. Grzebię go w swoim łonie. Precz ze szczęściem pokory. Niech żyje nienawiść, pogarda, bunt, śmierć. Kiedy uzbrojona w rzeźnicki nóż przejdzie przez wasze sypialnie, wtedy poznacie prawdę” Heiner Müller,„HamletMaszyna” Jedną z najpiękniejszych scen poznańskiego „Hamleta” jest „pułapka na myszy”. Hamlet zaciąga Gertrudę, Klaudiusza oraz towarzyszące im osoby do sypialni, która stanie się na chwilę teatralną sceną.... Czytaj więcej
Ludzie pod ścianą – o „Wyzwoleniu” Wyspiańskiego w reż. Augustynowicz w Teatrze Polskim w Warszawie
Wyzwolenie Wyspiańskiego jest jedną z najlepszych w polskim teatrze sztuk, zbudowanych w oparciu o konwencję teatru w teatrze. Rozgrywa się na scenie teatru, w tym przypadku teatru krakowskiego (dziś – Teatr im. Juliusza Słowackiego). Oto około siódmej wieczorem wkracza na nią bohater, Konrad. Na razie jest na owej scenie sam, widzi jakichś „ludzi pod ścianą”, którzy „nasłuchują jak on rozpowiada, słów słuchają zdziwieni czyli duchem pojeni, skąd to idą te... Czytaj więcej
Ostrożnie, pożądanie! – “Miarka za miarkę” w reż. Jana Klaty z praskiego Divadla pod Palmovką na Festiwalu Szekspirowskim w Gdańsku
Jan Kott w eseju „Głowa za wianek i wianek za głowę” stwierdza, że „Miarka za Miarkę”, niezależnie od podziału na akty i sceny, albo raczej wbrew niemu, rozpada się również na dwie części: część pierwszą zmierzającą do rozwiązania tragicznego i część drugą – do rozwiązania komediowego. Można nawet dokładnie podać, w którym miejscu sztuka Szekspira jest rozłamana (…), kiedy Książę w przebraniu zakonnika proponuje Izabeli „zastępczynię” w schadzce z Angelem”.... Czytaj więcej
Nigdy stąd już nie wyjadę – „Wyjeżdżamy” w/g. Hanocha Levina w reż. Krzysztofa Warlikowskiego w Nowym Teatrze w Warszawie
„Moja melancholia jest swojego rodzaju, złożona z wielu pierwiastków, wyciągnięta z wielu ingrediencji, a żeby prawdę powiedzieć, długie rozważanie i przeżuwanie moich podróży pogrążyło mnie w najzabawniejszym smutku” William Shakespeare „Jak Wam się podoba”, Jakub, akt IV Będący u kresu swojej ziemskiej podróży Szabtaj Szuster (Zygmunt Malanowicz), zaraz na początku spektaklu Warlikowskiego wypowiada nieco zmodyfikowany fragment tekstu ze spektaklu Tadeusza Kantora „Nigdy tu już nie powrócę”. W spektaklu krakowskiego mistrza... Czytaj więcej
Pełno krwi angielskiej – “Kings of war” w reż. Ivo van Hove (Dialog 2017)
Na spektakl Ivo van Hove “Kings of war” składają się trzy dramaty Szekspira: “Henryk V”, “Henryk VI” (I część) oraz “Ryszard III” (II część). W finale tego ostatniego oraz spektaklu van Hovego grający Ryszarda Hans Kesting siedzi tyłem do widowni. Mówi słynny monolog o sumieniu, patrząc w ekran, na którym widzi siebie w postaci przetworzonego obrazu z kamery, filmującej go na żywo. W pewnym momencie na ten obraz zaczynają się... Czytaj więcej
Makbet gra w szachy – o spektaklu Agaty Dudy-Gracz we wrocławskim Capitolu (DOMAGALAsieDIALOGU cz.III)
Pomysł Agaty Dudy-Gracz na „Makbeta” wydaje się tyleż prosty, co znakomity. Makbet jest uwięziony. On jeden ma w spektaklu własne, podpisane miejsce, z którego nie może się ruszyć. Jest ubezwłasnowolnionym królem w jakichś upiornych, skąpanych we krwi szachach, które rozgrywają się wokół niego. On jeden pozostaje – fizycznie i metaforycznie – czysty. To inni wyrzynają się pod pretekstem jego obrony, zgodnie bowiem z zasadą szachów, śmierć króla będzie oznaczać dla... Czytaj więcej
Lato, lato wszędzie – „Miarka za miarkę” Declana Donnellana z Cheek by Jowl i Teatr Puszkina w Moskwie na Festiwalu Szekspirowskim w Gdańsku
W „Miarce za miarkę” mamy świat nikczemników: bardzo realny świat, w którym solidnie osadzona jest akcja. Jest to odrażający, cuchnący świat średniowiecznego Wiednia. Nikczemność tego świata jest absolutnie niezbędna w strukturze utworu: błaganie Izabelli o łaskę jest znacznie bardziej wymowne w tej oprawie jak z Dostojewskiego, niż byłoby w lukrowanym krajobrazie komedii lirycznej. Peter Brook „Teatr prosty” Rosyjsko-angielski spektakl „Miarka za miarkę” Declana Donnellana rozpoczyna się od pantomimicznego prologu, w... Czytaj więcej
Dyskretny urok Elsynoru – "Hamlet" Olivera Frljicia (Zagreb Youth Theatre) na Festiwalu Szekspirowskim w Gdańsku
W jednym z najsłynniejszych filmów Luisa Buñuela „Anioł Zagłady”, elitarne towarzystwo, zebrane na wykwintnej kolacji w domu przy ulicy Opatrzności, zostaje w jakiś niepojęty sposób uwięzione w pokoju. Z całej, obecnej w domu służby zostaje tylko jeden kelner. Podczas przymusowo spędzonej razem nocy owa socjeta pokazuje swoją prawdziwą, gorszą, ukrytą pod konwenansem twarz. Jeden z bohaterów umiera, dwoje zakochanych młodych ludzi popełnia samobójstwo, nad domem zaś zbierają się czarne chmury.... Czytaj więcej
Przebrała się "Miarka za miarkę" – o spektaklu Koršunovasa w Dramatycznym
Punkt wyjścia spektaklu „Miarka za miarkę” Koršunovasa jest bardzo ciekawy. Oto Książę (Sławomir Grzymkowski) ma koszmarny sen, w którym państwo jawi mu się jako siedlisko rozpusty i bezprawia. Obraz tego snu jest bardzo sugestywny – zaprojektowana przez scenografa, Gintarasa Makarevičiusa, monumentalna trybuna sejmowa zostaje oświetlona czerwonym światłem, na miejscu dla marszałka pojawia się rajfura pani Przewalska (Agnieszka Warchulska), rozpoczynając swój wyuzdany taniec, w czasie którego z każdej dziury ukrytej w... Czytaj więcej
Juliusz Cezar z przekrzywionym laurem – Wysocka reżyseruje Szekspira w Teatrze Powszechnym w Warszawie
„Juliusz Cezar”, choć bardzo posępny, właśnie dziś ma dla nas szczególne znaczenie, gdyż opisuje społeczeństwo skazane na katastrofę” W.H. Auden „Wykłady o Szekspirze” (1947) W przedstawieniu Barbary Wysockiej „Juliusz Cezar” w Teatrze Powszechnym bardzo podobała mi się scenografia Barbary Hanickiej, którą stanowił przede wszystkim fragment widowni, w postaci kilku rzędów teatralnych czy też kinowych foteli. W kontekście szekspirowskiej tragedii scenografia ta tworzy znakomity skrót myślowy, prowadząc nas, widzów w kierunku... Czytaj więcej
Wizja lokalna Hamleta – "Udając ofiarę" w reż. Krystyny Jandy na deskach Och-Teatru
Wala, główny bohater sztuki „Udając ofiarę” braci Priesniakowów, pracuje w policji, zajmując się na co dzień odgrywaniem ofiar przestępstw podczas wizji lokalnych. Udaje też ofiarę w życiu prywatnym. Osierocony właśnie przez ojca, nie mogąc pogodzić się z tym faktem, obarcza winą za rodzinną tragedię swoją matkę oraz brata zmarłego – Piotra. Sytuację dodatkowo komplikuje fakt, że matka z wujem mają się ku sobie, co zaognia konflikt między nimi a młodym... Czytaj więcej
Big Ben w "Strasznym dworze" – Moniuszko w reżyserii Davida Pountneya w Operze Narodowej
W początkowych didaskaliach III aktu „Strasznego dworu” Stanisława Moniuszki pojawia się informacja o tym, iż w jednej z sal dworu Miecznika znajdują się „dwa portrety mężczyzn w całej postaci naturalnych rozmiarów, jeden w zbroi, drugi w ubiorze hetmańskim”. Chwilę później Skołuba w słynnej arii „Ten zegar stary” wspomina o kolejnych dwóch obrazach, wiszących w owej sali: “Te wielkie malowidła dwa/Na względzie wasze miej/Miecznika pra-prababka ta/Ta pra-prababką tej” W wywiadzie zamieszczonym... Czytaj więcej